هانی رستگاران، مسئول ثبت میراث‌فرهنگی ملی و جهانی استان سمنان در یادداشتی نوشت: فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها، یک حقیقت تاریخی و نماد زندگانی و استمرار نسل آزادی‌خواهان و عدالت‌طلبان جهان است که نور حرکات و زندگانی پربارشان، همچنان طلیعه بر انسان و بشریت کنونی دارد. این بانو که نماد انسانیت و الگوی بی‌همتای زنان و دختران معتقد و باورمند جهان امروز است، علاوه بر سیره‌ای که در زندگی خود همانند محبت و احترام فزاینده به امیرالمؤمنین (ع) داشتند، سیره عبادی مانند استمرار بر قرائت قران و نماز، فعالیت‌های اجتماعی مانند انفاق در راه خدا، هجرت به مدینه، مداوای مجروحان و رساندن تدارکات برای مسلمانان در جریان جنگ احد و خندق و حضور در فتح مکه و موضع‌گیری‌های سیاسی مهم تأثیرگذار مانند مقابله با جریان غصب خلافت و فدک و روشنگری نسبت به راه حق از خود بر جای گذاشتند و جان خود را برای دفاع از ولایت حیدر کرار، علی ابن ابی‌طالب فدا کردند و میراث روایی و مکتوب گران‌بهایی را نیز بر جای گذاشتند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مصحف فاطمه نبی اکرم، خطبه فدکیه، تسبیحات و نماز حضرت زهرا سلام‌الله‌علیه اشاره کرد.
زندگانی این معصومه اهل‌بیت، سراسر و لحظه‌لحظه با ثبت در تاریخ، روایتی استوار و حکایتی از مجاهدت در راه آزادی بیان، خون‌خواهی و صلح‌طلبی در جامعه‌ای است که در زمان خود بزرگ‌ترین شکاف‌ها و انشقاق‌ها را تجربه می‌کرد و فاطمه زهرا با حرکت و نقش مهم خود در این جامعه، تأثیر زنان را صدچندان کرد. فاطمه قدم برداشتن را در مبارزه آموخته است و سخن گفتن را در تبلیغ و کودکی را در مهد طوفان نهضت به سر آورده و جوانی را در کوره سیاست آن روزگار گداخته است. او نماد واقعی یک زن مسلمان شیعه است؛ زنی که عفت اخلاقی او را از مسئولیت اجتماعی مبرا نمی‌کند.
ایام فاطمیه، نام ایامی است که دوستداران اهل‌بیت به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیه، به سوگواری می‌پردازند. دو نقل ۱۳ جمادی‌الاول و ۳ جمادی‌الثانی درباره شهادت حضرت فاطمه (س) شهرت بیشتری دارد، روزهای یازدهم تا سیزدهم جمادی‌الاول، فاطمیه اول و روزهای سوم تا پنجم جمادی‌الثانی، فاطمیه دوم نامیده شده است. در ایام فاطمیه، برخی کشورها همچون ایران، عراق، پاکستان، افغانستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان عزاداری برپا می‌شود و روز سوم جمادی‌الثانی در ایران، تعطیل رسمی است. در این ایام، در اقصی نقاط ایران مراسم و آیین‌های گوناگونی برای پاسداشت و نکوداشت این ایام برگزار می‌شود که در هر استان و هر شهر با تفاوت‌ها و بنا بر شرایط خاص خود همراه است که هر یک از جذابیت‌ها و باورهای منحصربه‌فرد خود برخوردار است.
هم‌زمان با ایام فاطمیه و سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها)، آیین سنتی «سمنوپزان» با حضور دسته‌های عزاداری و هیئت مذهبی برگزار می‌شود. به‌عنوان‌مثال آیین سنتی سمنوپزان و توزیع سمنو نذری بین عزاداران و سوگواران است. سمنوپزان یکی از سنت‌های آیینی مردم ایران، به‌ویژه تهران، قزوین و کرج است که سال‌ها قدمت دارد و در این مراسم در کنار پختن سمنو، روضه‌خوانی و عزاداری نیز انجام می‌شود. نذر پخت سمنو یادگار و برجا مانده از حضرت فاطمه زهرا (سلام‌الله علیها) است و گفته‌شده شیرینی سمنو از شیرینی شیره جوانه گندم نبوده و بلکه از اثر انگشت آن حضرت است. آیین سنتی شترگردانی یکی دیگر از آیین‌های قدیم و سنتی است که در روستاها و شهرهای استان کرمان برگزار می‌شود. در این مراسم که همه‌ساله توسط عموم مردم موردتوجه قرار می‌گیرد، عزاداران در قالب هیئت پیاده‌روی فاطمی به عزاداری پرداخته و یک شتر را در روستا و گاهی در روستاهای مجاور می‌گردانند. در پایان مراسم شتر ذبح‌شده و جهت پذیرایی از عزاداران حضرت زهرا (س)، نذر می‌شود. مراسم پخت آش رشته در نقاط مختلف استان گیلان، به‌خصوص در شهرستان‌های غربی این استان، امری مرسوم است که در این ایام اجرا می‌گردد. با توجه به اینکه استان سمنان به استان نان‌های خاص و ویژه شهره است، در جای‌جای این استان پهناور، بخصوص شهرهای سمنان و شاهرود نیز فرهنگ اصیل و حائز غنای فرهنگی پخت نان‌های سنتی در تنورهای قدیم انجام می‌شود و توزیع آن در مراسم و رویدادهای مذهبی و فرهنگی ایام فاطمیه رخ می‌دهد. نان‌ها معمولاً به‌صورت گرم و تازه در روستاها، پس از پخت در تنور و در شهرها با استفاده از اجاق‌های قدیمی پخته می‌شود و همراه با چای یا شربت یا شیر داغ نذر می‌شود که بسیار خوش‌طعم و همراه با بوی متبوع است.
اما از حفظ و صیانت از این آیین‌ها و مراسم توسط عشاق و دوستداران اهل‌بیت که بگذریم، فاطمه این‌چنین زیست و پس از وفات جان‌سوزش، زندگی دیگری را در تاریخ آغاز کرد. در چهره همه ستمدیدگان که بعدها در تاریخ اسلام بسیار شدند هاله‌ای از فاطمه پیدا بود. غصب‌شدگان، پایمال‌شدگان، مظلومین و تمامی قربانیان زور، جور و فریب، نام فاطمه را شعار قلب‌ها و لسان خویش داشتند. یاد فاطمه، در توالی قرون و تاریخ، پرورش می‌یافت و در زیر تازیانه‌های بی‌رحم، ناجوان‌مردانه و خونین خلافت‌های ستمگر، ظالم و حکومت‌های بیداد، طاغوت و غصب، رشد کرد و همه دل‌های مجروح را لبریز می‌ساخت. این است که همه‌جا در تاریخ ملت‌های مسلمان و توده‌های محروم و مستضعفین در امت اسلامی، فاطمه منبع الهام آزادی و حق‌خواهی و مبارزه با ستم و قساوت و تبعیض بوده است. از شخصیت فاطمه سخن گفتن بسیار دشوار است؛ فاطمه یک زن بود، آن‌چنان‌که اسلام می‌خواهد که زن باشد.
انتهای پیام/
نظر شما